در ظاهر مخالفت های قوم قریش در ریشه های دینی بود ولی در حقیقت فعالیت های تبلیغی حضرت محمد (ص ) تهدیدی برای ساختار خانوادگی و اجتماعی مکه به حساب می آمدتحت انقیاد در آوردن جوامع یهودی مدینه که با رسالت حضرت محمد (ص) به دشمنی برخاسته بودند گام مهمی در راه تحکیم و تثبیت قدرت حضرت محمد ( ص ) بود، حضرت محمد توانست برای اولین بار در طی قرن های متمادی اتحاد بزرگی از آبادی ها و قبایل مختلف شبه جزیره تشکیل دهد و راه حلی برای رفع هرج و مرج ها از زندگی مردم شبه جزیره به ارمغان آورد.
حضرت محمد (ص) در سال 632 از دنیا رفت یک زندگی توحیدی و همچنین الگوی یک جامعه سیاسی – دینی را برای پیروانش به یادگار گذاشت.
قرآن ترکیبی از عقاید دینی مردم شبه جزیره ، عقاید دینی مسیحیت به علاوه عقاد دینی تازه ای می باشد توحید جدیدی را معرفی میکند توصیه به پرهیزکاری و تهدید با آتش جهنم که در بسیاری از آیات قرآن دیده می شود یادآور تعالیم پارسایانه سریانی هستند.
مفهوم نقش پیامبر ، اهمیت داشتن وحی های مکتوب ، اطاعت از دستور خدا و تاکید بر زندگی گروهی شرط لازم برای اجرای تعالیم دینی شبیه عقاید و تعالیم دینی یهود. شهامت بادیه نشینان در جنگ و شجاعت بی پروایانه آن ها در دفاع از قبیله به سمت دفاع از اسلام و جامعه اسلامی جعپهت داده شد .
صبر در برابر گرفتاری ها نیز به عنوان نشانی از ایمان راسخ به خدا در برابر آزمایش ها و بلایا معرفی شد،اسلام اصول اخلاقی را درشبیه جزیره ترویج کرد ، هنگامی که به جامعه شبیه جزیره عربستان در قبل و بعد از ظهور اسلام بنگریم متوجه می شویم تحولات ظاهری جامعه کم و ولی تحولات درونی آن بی اندازه می باشد، آنچه که باعث شد حضرت محمد ( ص ) یکی از چهره های نادر تاریخ شود توانایی او در انتقال عقاید و نظریاتش به مردم اطراف خود بود .
بعد از فوت حضرت محمد (ص) اعراب در جنگ اجنادین 634 ( منطقه ای واقع در فلسطین ) نیرو های بیزانس را شکست دادند ، این جنگ اولین جنگی بود که عرب ها در آن به صورت یک ارتش واحد ظاهر شدند نه در قالب گروه های جدا از هم ، در طول یک دهه عرب ها توانستند سوریه و مصر را به تصرف خود درآورند ، اما پرجمعیت ترین و غنی ترین ایالات امپراطوری بیطانس یعنی آناتولی و بالکان در دست این امپراطوری باقی ماند.
امپراطوری ساسانیان به طور کامل به تصرف قوای اسلام در آمد ، عرب ها قوای ایران را در جنگ قادسیه 637 شکست دادند و پایتخت این کشور تیسفون را محاصره نمودند ، اسپانیا در سال 711 مورد هجوم قرار گرفت و در سال 759 توسط مسلمانان فتح گردید ، عرب ها برای اولین بار در طول تاریخ توانسنتد کل خاورمیانه را تصرف کنند .
اسلام در تشکیل لشکر های بزرگی از عرب ها عامل مهمی بود ، نه به دلیل که مردم را به تهاجم تشویق می کرد بلکه به این دلیل که ایمان مشترک افراد مختلف را برای رسیدن به هدف مشترک در کنار هم قرار می داد .
اسلام پذیرفتن خلافت را از سوی مردم تسهیل نمود و به حاکمیت خلیفه مشروعیت بخشید .
به طور کلی تاریخ خلافت را می توان به چند دوره تقسیم نمود :
دوره خلافت خلفای راشدین ( 632-661 ) .
دوره خلافت امویان .
دوران ظهور و اوج قدرت امپراطوری عباسیان .
